ایلان ماسک نام شناختهشده دنیای تکنولوژی، مدیرعامل شرکتهای SpaceX و Tesla و یکی از بنیانگذاران OpenAI، همیشه همه جا هست و به تمام تکنولوژیهای جدید و عجیب علاقه دارد. او در جایی گفته تا زمانی که از زمین فرار نکند و ساکن مریخ نشود، خوشحال نیست و آرام نمیگیرد.
بسیاری او را با نام «مرد آهنی» میشناسند. ماسک در میان علاقهاش به ساخت راکتهای فضایی، خودروهای الکتریکی و باتریهای خورشیدی میلیاردها دلار پسانداز کرده است. مجله بیزینس اینسایدر اخیرا به بررسی زندگی او پرداخته است.
ماسک بیست و هشتم ژوئن سال ۱۹۷۱ در پرتوریا در آفریقای جنوبی متولد شد. پدرش «ارول ماسک» یک مهندس الکترونیک بود که میگفت: «ایلان همیشه یک ایدهپرداز خلاق بوده است. درست زمانی که هم سنوسالانش به دنبال تفریح بودند، میتوانستیم او را در کتابخانهاش در حال مطالعه پیدا کنیم.»
مادرش «میماسک» یک متخصص علوم تغذیهای و مدل کانادایی بود. ماسک در سال ۱۹۸۳ در ۱۲ سالگی یک بازی کامپیوتری ساده را با قیمت ۵۰۰ دلار به یک مجله کامپیوتری فروخت. روزهای مدرسه اما برای او با شیطنتهای مختلف گذشت. بعد از دوره دبیرستان، ماسک به همراه مادر، خواهر و برادرش به کانادا رفت. او دو سال به دانشگاه کوئین در کینگستون رفت، اما تحصیلاتش را در دانشگاه پنسیلوانیا و در رشته فیزیک و اقتصاد به پایان رساند. در زمان دانشجویی همراه با یکی از دوستانش خانهای اجاره و آن را به یک کلوپ شبانه تبدیل کردند تا به این ترتیب الون اولین تجربه کارآفرینیاش را بهدست بیاورد. ماسک بعد از فارغالتحصیلی به دانشگاه استنفورد رفت تا دوره دکترا را در آنجا بگذراند. با این حال اما او بعد از دو روز از حضورش در کالیفرنیا، تصمیم گرفت به جای تحصیل اولین کسب و کارش را راهاندازی کند.
به این ترتیب به همراه برادرش کیمبال، ۲۸ هزار دلار از پدرشان گرفتند تا استارتآپ Zip۲ را تاسیس کنند که در واقع یک استارتآپ تحت وب برای ارائه راهنمایی جهت سفرهای شهری به روزنامههایی مانند نیویورک تایمز و شیکاگو تریبون بود. چند سال بعد که Zip۲ رشد خوبی کرد، شرکت Compaq آن را با قیمت ۳۴۱ میلیون دلار خرید تا ۲۲ میلیون دلار به ماسک برسد.
در سال ۱۹۹۹ و به کمک ۱۰ میلیون دلار از پولی که بهدست آورده بود، یک شرکت بانکی آنلاین را با نام X.com راهاندازی کرد. حدود یکسال بعد این شرکت با یک استارتآپ مالی به نام Confinity که «پیتر تییل» یکی از موسسان آن بود، ادغام شد تا شرکتی جدید به نام PayPal شکل بگیرد. ماسک به عنوان مدیرعامل این شرکت انتخاب شد، اما این کار هم چندان طولانی نشد. در ماه اکتبر او درگیری جدی با دیگر موسسان PayPal پیدا کرد تا آنها را راضی کند که سرورهایشان را از سیستم عامل Unix به ویندوز مایکروسافت منتقل کنند.
در اواخر سال ۲۰۰۰ و زمانی که هنوز درگیریهای ماسک با مدیران PayPal ادامه داشت، به تعطیلاتی طولانی به استرالیا رفت. به این ترتیب اعضای هیاتمدیره PayPal او را جریمه کرده و تییل را به عنوان مدیرعامل جدید این شرکت معرفی کردند. با این همه او همچنان بزرگترین سهامدار PayPal بود تا بعد از خرید این شرکت توسط شرکت eBay به قیمت ۵/ ۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲، او ۱۶۵ میلیون دلار بهدست بیاورد.
با این همه اما همچنان عاشق داستانهای علمی بود. واقعا دوست داشت موشها و گیاهان را به مریخ بفرستد، تا جایی که حتی سعی کرد موشکهای از رده خارج شوروی را برای این کار بخرد. فروشندگان روسی اما برای هر کدام از این موشکها ۸ میلیون دلار طلب کردند. این شد که ماسک به این فکر افتاد تا خود موشک ارزانتری بسازد. به این ترتیب در سال ۲۰۰۲ ماسک شرکت Space Exploration Technologies یا SpaceX را تاسیس کرد.
هدف او ارزانتر و راحتتر کردن سفرهای فضایی بود. هدف بلندمدت ماسک از راهاندازی SpaceX ارائه امکان سکونت در مریخ با قیمت ارزان بود، تا جایی که اعلام کرد این شرکت هرگز وارد بازار بورس نمیشود تا زمانی که راکتها و سفینههایش بهصورت مکرر افراد را به مریخ جابهجا کنند. در همین زمان او مشغولیات زیادی روی کره زمین داشت.
در سال ۲۰۰۴ او اولین سرمایهگذاری خودش را با مبلغ ۷۰ میلیون دلار در شرکت Tesla Motors انجام داد. شرکت ساده خودروهای الکتریکی که یک کارآفرین شناخته شده به نام «مارتین ابرهارد» یکی از موسسان آن بود. ماسک نقش فعال و کلیدی در این شرکت داشت و به عنوان رئیس هیاتمدیره فعالیت میکرد. او به توسعه اولین خودروی این شرکت به نام Tesla Roadster که در سال ۲۰۰۶ معرفی شد، کمک زیادی کرد.
اما اینها برای ماسک کافی نبود. به این ترتیب او در سال ۲۰۰۶ با ایده جدیدش برای راهاندازی شرکت SolarCity به میدان آمد که یک شرکت فعال در زمینه انرژیهای خورشیدی بود تا با فرآیند گرم شدن زمین مبارزه کند.
او در سال ۲۰۰۷ در جنجالی در اتاق هیاتمدیره شرکت Tesla ابرهارد را برکنار و از این شرکت اخراج کرد. او در دوران بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ با سرمایهگذاری ۴۰ میلیون دلاری در Tesla، این شرکت را از ورشکستگی نجات داد. در همین سال او به عنوان مدیرعامل Tesla انتخاب و معرفی شد. در همین سال او از همسرش «جاستین ماسک» که نویسندهای کانادایی بود و شش پسر داشتند، جدا شد.
ماسک سال ۲۰۰۸ را بدترین سال عمرش میداند. اما در تعطیلات کریسمس همان سال ماسک توانست قرارداد ۵/ ۱ میلیارد دلاری با ناسا ببندد تا بتواند از این طریق تجهیزاتش را به فضا ارسال کند. در همین زمان Tesla هم توانست سرمایهگذاران بیشتری جذب کند. Tesla سرانجام در سال ۲۰۱۰ با سرمایه اولیه ۲۲۶ میلیون دلار و به عنوان اولین شرکت خودروساز بعد از Ford وارد بازار بورس شد.
با این همه، ایدهپردازیهای ماسک همچنان ادامه داشت. او اخیرا یک سیستم حملونقل به نام Hyperloop را طراحی کرده است که میتواند مسافت میان لسآنجلس و سانفرانسیسکو را تنها در ۳۰ دقیقه بپیماید. او در اواخر سال ۲۰۱۵ هم شرکت OpenAI را تاسیس کرد که در زمینه آنکه هوش مصنوعی بشریت را از بین نمیبرد، تحقیق میکند. این موضوع دغدغه جدی خود ماسک است.
منبع: دنیای اقتصاد